Door Martin Liebregts
Terugblik op het renovatieproject ‘De Poorters van Montfoort’
Op donderdag 27 juni is er een lezing verzorgd met als titel ‘samenwerken levert uiteindelijk energie’. De lezing behandelt het renovatieproject ‘De Poorters van Montfoort’, waarbij vanuit de gedachtegang van Active House een renovatieplan is uitgerold en gerealiseerd (1). Nu een dag later is het overduidelijk dat de titel niet de essentie dekt. Eigenlijk had het moeten gaan over hoe verhalen met bijbehorend programma een plan met bijbehorende kwaliteit stuurt.
Er zijn twee verhalen, die sturing aan het plan hebben gegeven. Als eerste is de gedachtegang achter Active House, waarbij juist de samenhang tussen energie, binnenklimaat en milieu de basis vormt voor oplossingen, die bijdragen aan een goed toekomstig woonmilieu. Er kan vanuit deze gedachte nooit één aspect bepalend zijn. Dus alleen energiebesparing is niet de oplossing, maar het verband tussen de genoemde aspecten. Integraal is dan het beginpunt en de opstap voor verandering. Het tweede verhaal is de voortdurende zoektocht naar de context, waarbij vele invalshoeken een rol spelen. Bij de aanpak van een woning spelen bijvoorbeeld minimaal negen betogen een rol. Juist de specifieke mix in een concrete situatie leidt tot iets bijzonders.
Terug naar de renovatie ‘De Poorters van Montfoort’ waar gepoogd is energiegebruik (en -besparing) als context te beschouwen (2). Het resultaat is uiteindelijk dat de woning energieneutraal geworden is, voor zover het gebouw en bijbehorende installaties betreft. Echter van begin af aan is dat geen zelfstandig doel geweest. De reductie van het energiegebruik moest passen in een oplossing die toekomstwaarde had en die een kwaliteit zou opleveren die vanzelfsprekend was en blijft. Het leitmotiv is licht, lucht en ruimte, waarbij ruimtelijkheid van de hele woning de samenhangende kwaliteit moet vormen.
Het zal duidelijk zijn dat het zoeken naar nieuwe oplossingen niet beperkt kan blijven tot verhalen. Juist alleen door inspanning van alle partijen kan dit gerealiseerd worden, maar het helpt wel alle betrokkenen naar hetzelfde doel te laten werken. Alleen dan is er sprake van kwaliteit. Een collectief bouwmeesterschap is hierbij onontbeerlijk. Misschien is daarom goed (ver-)bouwen wel aan te merken als een olympische sport.
Bronnen/verwijzingen
1. Samenwerken levert uiteindelijk energie, een lezing van Martin Liebregts in het kader van de ‘Bouwcampus Duurzaamheidscongres’ van SBR te Amersfoort, d.d. 27 juni 2013
2. Renoveren met hoge ambities, Martin Liebregts, Kennisbank BestaandeWoningbouw.nl, 20 juli 2012