Door Martin Liebregts
Het economisch hart van Nederland beweegt van noord naar zuid en wordt gedragen door de Rijksweg A2 vanaf Amsterdam tot het zuidoosten van Brabant. Op dit moment vormt het de belangrijkste as in Nederland waarlangs de activiteiten zich in een rap tempo uitbreiden. Het is ook deze as waar de waardeontwikkeling van de woningen zich het snelst doet of heeft doen gelden. Aan de randen van Nederland, ver afgelegen van deze as, doet zich krimp voor, evenals in delen van Zuid-Holland. Het zijn gebieden waar de economische veranderingen en de eraan gekoppelde demografische ontwikkelingen grote invloed hebben op de woningmarkt en dus ook op de aanpak van de bestaande woningvoorraad. Grofweg bestaan er drie soorten regiomarkten:
• De groeigebieden, met de A2-stad als as van Nederland, met een sterke economische groei en kansen voor extra waardeontwikkeling;
• De stationaire gebieden, waar zich meer een stabiele situatie voordoet, waaronder een deel van de Randstad valt. Juist in deze gebieden liggen kansen voor het realiseren van meer differentiatie;
• De krimpgebieden, waar herbezinning nodig is op de benutting van de eigenheid.
De A2-stad als hart van Nederland, met zijn 2,5 à 3 miljoen inwoners en 1,2 à 1,3 miljoen woningen, heeft een sterk naoorlogs karakter. Het is een relatief jong gebied, dat de sporen van de moderniteit met zich meedraagt en ermee gepaard gaande uniformiteit. Het is juist deze zone die extra kwaliteitsaanpassingen van de bestaande woningvoorraad vraagt. Een kwaliteitssprong is hier vereist om het hoogwaardig potentieel aan arbeidskrachten een passende huisvesting te bieden.
Als je zo naar Nederland kijkt, dan zijn niet de problemen de leidraad voor de aanpassing van de bestaande woningvoorraad, maar de kansen. En die kansen en mogelijkheden verschillen sterk per gebied en dus ook de oplossingen.
Tot nu toe domineerde in Nederland nog te veel de discussie die zich in de Randstad afspeelde en zich het laatste decennium manifesteerde als een sociaaleconomisch vraagstuk, met extra belangstelling voor culturele integratie. In deze benadering bestaat de Randstad niet meer en valt uiteen in drie typen ontwikkelingsgebieden, die allemaal sterk van elkaar verschillen.