Herstel historische watergang in Nederhorst den Berg

Door Irene Edzes

De tijd lijkt voorbij dat alle initiatieven van hogerhand ter tafel komen. Het zijn steeds vaker gebruikers, bewoners en/of bedrijven die met ideeën komen. Op kleine schaal zijn daar tal van voorbeelden van, maar ook op het schaalniveau van de gebiedsontwikkeling wint het burgerinitiatief terrein. Een mooi voorbeeld hiervan is het initiatief bewoners om de oude trekvaart door het dorp Nederhorst den Berg te herstellen. De Nieuwe Vecht moet in belangrijke mate gaan bijdragen aan de vitaliteit van het dorp. Een nieuwe aantrekkelijke vaarroute voor recreatievaart door het dorp, met aanlegplekken in het centrum biedt reuring en nieuwe elan aan het dorp.

Dorp aan het water

Eeuwenlang was Nederhorst den Berg een dorp aan het water. Het dorp ontwikkelde zich langs de Reevaart, aangelegd in de zeventiende eeuw als snelle doorsteek in de meanderende Vecht. In de twintigste eeuw is de vaarverbinding in onbruik geraakt en is de Reevaart gedempt. Daarmee is ook een groot deel van de identiteit van het dorp verloren gegaan. Veel bewoners ervaren het ontbreken van het water als een gemis. Zij hebben zich verenigd in De Stichting Vecht terug. Deze stichting heeft het bijzondere initiatief genomen om de Reevaart terug te brengen in het dorp. Zij heeft niet alleen als doelstelling de watergang terug brengen in het dorp Nederhorst den Berg, maar wil het dorp ook bereikbaar maken voor waterrecreatie en de cultuurhistorische waarde herstellen. Het uitgangspunt is om dit op een eigentijdse manier te doen en een nieuwe betekenis te geven als recreatieve vaarroute, rekening houdend met de wensen en eisen van deze tijd.

Van initiatief naar gedragen plan

Bureau Vollmer & Partners (stedenbouw en landschapsarchitectuur) en ingenieursbureau Tauw (projectleiding en techniek) hebben de stichting professioneel ondersteund om te komen tot een gedegen en gedragen plan. Een inhoudelijk goed doordacht ontwerp is gemaakt, dat bovendien op breed draagvlak kan rekenen door het proces dat is doorlopen met bewoners en andere belanghebbenden. Een bijzonder verloop, want een proces waar vanaf de start de eindgebruiker aan tafel zit, hoe organiseer je dat?

Een goed gesprek vraagt een luisterend oor

Er is nog weinig ervaring met initiatieven op beleidsmatig en strategisch niveau van bewoners. In het geval van De Nieuwe Vecht hebben Tauw en Vollmer & Partners inhoudelijk en procesmatig advies gegeven aan de Stichting Nieuwe Vecht. Vanaf de start is een constructieve dialoog gevoerd tussen de stichting, bewoners en bedrijven, plannenmakers en adviseurs. Prachtig relaas is gehoord tijdens de verhaalavond in het plaatselijk welbekende Spiegelhuijs. Er zijn informatie-avonden georganiseerd en er is tal van overleg gevoerd met winkeliers, bestuurders, waterhuishoudkundigen etc. Er is ruimte geboden aan positieve geluiden, maar ook aan bezorgdheid en alternatieve oplossingen. Adviseurs en de stichting hebben een fietstocht gemaakt langs het meer dan twee kilometer lange traject om samen scherp te stellen waar water, fiets en autoweg zou kunnen komen.

Al met al is een breed draagvlak ontstaan voor de nieuwe trekvaart en heeft de gemeente Wijdemeren het haalbaarheidsonderzoek gesubsidieerd dat Vollmer & Partners en Tauw hebben gemaakt. Ook de provincie Noord-Holland is betrokken bij het project en heeft een subsidie toegekend. Het project past goed bij het beleid van gemeente en provincie dat betrekking heeft op het terugbrengen van (cultuurhistorische) vaarroutes en het versterken van de recreatieve betekenis van de watersport.

Hoe nu verder?

Op 5 maart jl. is de verkenningsnota voor de Nieuwe Vecht feestelijk aangeboden door de voorzitter van de stichting Ton Vendrig aan drie bestuurders van provincie, gemeente en het Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV). Zo is een stap gezet in een mooi intensief gezamenlijk traject. En wie pakt het stokje nu vervolgens daadwerkelijk over?

De bal ligt bij vier partijen: gemeente Wijdemeren, Provincie Noord Holland, Hoogheemraadschap AGV en de Stichting Nieuwe Vecht om de komende vijf jaar te handelen met als achterliggend doel het terug brengen van de Nieuwe Vecht en het verhogen van de ruimtelijke kwaliteit in Nederhorst den Berg. Nadere uitwerking is nodig op het vlak van waterkering, ondergrondse infrastructuur, inpassing bruggen, uitwerking centrum en aanlegplaatsen etc. Nog genoeg te doen, maar de basis ligt er in de breed gedragen visie: ‘De Vecht terug in het dorp Nederhorst den Berg’.

Met een voortraject dat zoveel mensen heeft weten te betrekken en te enthousiasmeren kunnen volgende stappen niet uitblijven en zullen hopelijk met verve worden gezet!

Meer informatie is te vinden op www.nieuwevecht.nl; www.tauw.nl; www.vp.nl;.

De verkenningsnota is te downloaden op de website van Vollmer & Partners: http://www.vp.nl/de-vecht-terug.html