door Frank van Winden en Joris Verhoeven

De Spoorzone is een omvangrijk gebied in het centrum van Tilburg met in het hart De Werkplaats: het voormalige NS-terrein aan de noordkant van het Tilburg CS. Generaties Tilburgers werkten binnen de muren aan locomotieven en treinen, op steenworp afstand van de stadswijk Theresia.
Citypark T green is een studie naar een uitgestrekt stadspark in dit gebied, als alternatief voor de huidige ontwikkelingen die op planning staan.

De laatste plannen voor het gebied gaan namelijk uit van een invulling met een hoge dichtheid van wonen en werken. De woning- en kantorenmarkt zit echter in het slop en een plan dat uitgevoerd moet worden door marktpartijen zal de komende tijd weinig kans van slagen hebben. Met name de beoogde rendementen staan onder hoge druk en de verwachting is dat deze de komende jaren niet haalbaar zijn. Uit de studie blijkt een alternatieve aanpak meer passend: ontwikkeling door de gemeente en een duurzame oplossing voor de lange termijn, waarbij de belangrijkste conclusie is: veel minder bouwen.

De studie gaat uit van een groot landschapspark genaamd T Green waarin allerlei culturele en toeristische voorzieningen zijn ondergebracht. Het park strekt zich als een campus uit van het NS plein aan de oostzijde tot de Fraterstraat aan de westzijde. De bestaande spoorbanen worden als wandelpaden ingezet om de bezoeker door het park te leiden, historisch en functioneel weinig interessante gebouwen worden geheel of gedeeltelijk weggenomen waardoor er extra ruimte en lucht in het park ontstaat.
Juist wel bruikbare en interessante gebouwen worden ingezet en fungeren als paviljoens in het openbare groen. Bestaande kabels en buisleidingen, hangend op enkele meters boven het maaiveld, worden voorzien van lichtarmaturen. De bestaande kraanbaan kan dienst doen om schommels aan te hangen. De visie herbergt onder andere een trimroute, een restaurant, een markthal, een indoor skatehal, een expositieruimte, een grand café, een stadstuin, een speeltuin en een markthal. Het in het stadspark gelegen centrumplein kan worden ingezet voor evenementen. De aantrekkingskracht van een groen hart in het centrum van Tilburg zal een enorme economische boost geven aan de binnenstad.

Een transformatie van werkplaats naar stadspark behoeft geen eindstation te zijn. Juist in deze tijd van aanhoudende economische onzekerheid, biedt een transformatie tot stadspark een passende oplossing. Het slopen van gebouwen en het geschikt maken van de terreinen is in elk ontwikkelingsscenario noodzakelijk. De stap naar een park is vervolgens een vanzelfsprekende en biedt bovendien de mogelijkheden om dit uitgestrekte en unieke terrein aan het stadscentrum toe te voegen. Geen overmatige, risicovolle en mogelijk slecht renderende nieuwbouw maar zorgvuldig geregisseerde beperkte ingrepen waarbij zoveel mogelijk het bestaande erfgoed intact blijft en als een decor voor een prachtig stadspark wordt ingezet.
Voorbeelden van dergelijke succesvolle interventies zijn er meer dan genoeg, o.a. Welterbe Zollverein en Landschaftpark Duisburg in het Ruhrgebied en het complex van de Westergasfabriek te Amsterdam.
Met T green willen we als ontwerpers de bewoners en bestuurders van Tilburg de mogelijkheden tonen van de voormalige NS werkplaats en de discussie over invulling ervan verruimen.

Voor meer informatie: www.T-Green.nl